منتــــــظر طلـــــــــــوع

‍ آیت الله جوادی آملی(حفظه الله):
«کسی که به نامحرم نگاه میکند مریض است و برخی زنان هم از نشان دادن خود به دیگران لذت میبرند ولی مردم جامعه با #نهی_از_منکر که همان انزجار نسبت به بدحجابی است، می‌توانند این بیماری را ریشه کن، و جامعه را از آن رها سازند.»[۹۵/۵/۲۰]

آثار،فوائد و عدد ذکر یونسیه
➖➖➖➖➖➖➖➖➖
ذکر یونسیه مراد آیه 87 سوره انبیاء است :
«لا الهَ الا اَنتَ سُبحانَکَ انی کُنتُ مِنَ الظالِمین»
✅ سلسله عرفای قرن اخیر، از آیت الله سید علی شوشتری، ملا حسینقلی همدانی، سید احمد کربلائی و سید علی آقا قاضی تا جناب استادکشمیری، همگی اتفاق و تأکید بر این استغفار کامل آن هم در سجده داشتند.
اعداد آن 400، 700، 1001، 3000، 4000، 7000 بار می باشد که بستگی به دستور استاد و قابلیت طالب دارد. اما عدد❌ 400 ❌برای همه، آن هم ❌شب ها بعد از نماز عشاء❌ تا هر وقت شب در سجده، نافع است. چون این ذکر به یک معنی استغفار است و هیچ عوارضی در آن نیست.
✅جنایش در آثار این ذکر می فرمودند:
1⃣برای دیدن حالات برزخی موثر است و در نجف برای ایشان،کراراً اتفاق می افتد.
2⃣برای تقویت نفس و قلب و مکاشفات بسیار خوب است.
3⃣چیزی بهتر از ذکر یونسیه برای پیشرفت راه ندارم.
4⃣بریا رفع حجب و نوارنیت موثر است.
5⃣استجابت دعا و نجات مومنین، ازطرف خدا شامل گوینده آن می شود.
6⃣تجرد، یا مداومت این ذکر حاصل می شود، چنانکه برای مرحوم سید هاشم حداد سه روز حالت تجرد برزخی اتفاق افتاد، که البته مکاشفه این طول زمانی را ندارد.
✅آخوند ملا حسنقلی همدانی فرموده بود:
هر قدر در هر وقت بتوانید این ذکر را بگوئید
✅و مرحوم شیخ محمد بهاری در تذکره المتقین فرموده بود :
«سالک در اواسط کارش این ذکر را بگوید.»
✅حضرت استاد از قول مرحوم سید هاشم حداد نقل کرد که:
ذکر یونسیه برای معرفت نفس و معرفت رب موثر است، و خودش به ذکر یونسیه مشغول بود.
وقتی سوال کردم: در ایام فراغت، همانند راه رفتن و نشستن، چه ذکری برای نورانیت قلب و رفع حجب خوب است؟ فرمود:
«ذکر یونسیه»

منبع: روح و ریحان ص ٨۰-۸۱

اجتناب از پرحرفى

كم گوى و گزيده گوى چون در  
تا ز اندك تو جهان شود پر  

حضرت استاد حسن زاده آملى به حق عامل به اين دستور العملى هستند. سنجيده و كم ولى عميق سخن مى گفتند، گزيده گوى بودند و نغز پرداز.
استاد مى فرمايند: دهان باب الله است ! صادرات و وارداتش را كنترل كنيد. دهان گوش جان است ، سعى كنيد چانه تان را عقل بچرخاند.

ذكر سكوت

استاد فرمود: يكى از دوستان مى گفت در مراقبتى كه داشتم ، مكاشفه اى روى داد به حضور رسول الله الاعظم (ص ) شرفياب شدم از آن حضرت ذكر خواستم فرمودند: من به شما ذكر سكوت مى دهم .

منبع: صراط سلوک #علامه_حسنزاده

در شش آیه از سوره انعام به علایم و نشانه هاى آخر الزمان و قیام جهانى حضرت مهدى عجل الله تعالی فرجه الشریف اشاره شده است.
قرآن و روایات متواتره اسلام و كتاب های مقدس آسمانی و نوشته های گروهی از مدعیان نبوت، به الحان گوناگون و تعبیرات مختلف، بشریت را به یك آینده درخشان و عصر مشعشعی نوید و بشارت داده اند كه جهان در آن عصر، روضه رضوان شود و نمونه ای از حیات در بهشت برین در همین جهان تشكیل شود كه گویی جهان، آفرینش نوینی به خود گرفته است.
در آن عصر، زمام اجتماع كبیر جهانی از دست بیدادگران بیرون می رود و حكومت و داوری به دست با كفایت برگزیدگان خدا و پرهیزگاران می افتد و ریاست و دولت حقّه الهی و زمامداری جهان بشریت، به امر لازم الاجرای الهی در آن زمان، مخصوص موعود كل ملل، حضرت مهدی قائم آل محمد صلی الله علیه و اله است.

در شش آیه از سوره انعام به علایم و نشانه هاى آخر الزمان و قیام جهانى حضرت مهدى عجل الله تعالی فرجه الشریف اشاره شده است.
خداوند در آیه 21 سوره انعام می فرماید: “حتى إذا جائتهم الساعة بغتة"(1)؛ تا هنگامى كه ناگهان ساعت (قیامت) فرا مى رسد. “الساعه” به علایم و نشانه هاى آخر الزمان و پدید آمدن آنها پیش از ظهور و قیام حضرت مهدى عجل الله تعالی فرجه الشریف اشاره دارد.(2)
در آیه 40 این سوره از قرآن کریم آمده است: “قل أرایتكم إن أتا كم عذاب الله! أو أتتكم الساعه “(3) ؛ بگو اى محمد آیا هیچ فكر كرده اید اگر عذاب پروردگار به سوى شما آید و یا ساعت (قیامت) بر پا شود.

روایتى از پیامبر اسلام صلی الله علیه و اله درباره ساعت قیامت نقل شده است كه قبل از آن 10 نشانه و آیات بروز می كند كه تمام آنها از علائم ظهور و قیام حكومت جهانى حضرت مهدى عجل الله تعالی فرجه الشریف است.(4)
خداوند در آیه 44 این سوره می فرماید:"فلما نسوا ما ذكراو به فتحنا علیهم أبواب كل شىء حتى اذا فرحوا بما أوتوا أخذناهم بغته فاذا هم مبلسون."(5)؛ هنگامی كه (اندرزها سود نبخشید) آنچه به آنها یادآوری شده بود فراموش كردند، درهای همه چیز (از نعمتها) را به روی آنها گشودیم تا (كاملاً) خوشحال شدند (و دل به آنها بستند) ناگهان آنها را گرفتیم (و سخت مجازات كردیم) در این هنگام همه مأیوس شدند (و درهای امید به روی آنها بسته شد).
ابی حمزه از امام باقر علیه السلام نقل می كند: حضرت درباره “أخذهم بغته فاذا هم مبلسون"، فرمود: یعنی قیام القائم.(6)
در آیه 89 سوره انعام آمده است: “فان یكفر بها هولاء فقد وكلنا بها قوماً لیسوا بها بكافرین"(7) ؛ و اگر نسبت به آن كفر ورزند (مهم نیست زیرا) كسانی را نگاهبان آن ساخته ایم كه نسبت به آن كافر نیستند.
امام صادق علیه السلام درباره “قوما لیسوا بها بكافرین” فرمود: اشاره به اصحاب و یاران حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف است.(8)
در آیه 115 سوره انعام آمده است: “و تمت كلمه ربك صدقاً و عدلاً لا مبدل لكلماته و هو السمیع العلیم."(9)؛ و كلام پروردگار تو با صدق و عدل به انجام رسید، هیچ كس نمی تواند كلمات او را دگرگون سازد و او شنونده دانا است.
در بیش از ده حدیث آمده كه این آیه شریفه ” و تمت كلمة ربك “، بین دو چشم و یا بر بازو و یا بین دو كتف هر امامی نوشته شده است و در زیارت نامه هاى اهل بیت علیه السلام كلمات الله اطلاق بر ائمه اطهار علیه السلام شده است. “نحن الكلمات التامات” كه اول آنها حضرت امیرالمومنین و آخر آنان حضرت مهدى عجل الله تعالی فرجه الشریف است.(10)
خداوند در آیه 158 سوره انعام می فرماید: “یوم یأتی بعض آیات ربك لاینفغ نفسا اینمانها لم تكن آمنت من قبل او كسبت فی ایمانها خیرأ، قل النتظروا و إنا منتظرون."(11)؛ آن روز كه این آیات و نشانه ها تحقق پذیرد ایمان آوردن افرادى كه قبلأ ایمان نیاورده اند و یا عمل نیكى انجام نداده اند، سودى به حالشان ندارد، بگو (اگر كه شما چنین انتظارات غلطى دارید) انتظار بكشید، ما هم انتظار (كیفر شما را) مى كشیم.
على بن رباب از امام صادق علیه السلام نقل می كند كه حضرت درباره این آیه شریفه فرمود: مراد از آیات، حضرت قائم علیه السلام است، سپس فرمود: در زمان ظهور و قیام حضرت مهدى علیه السلام ایمان آوردن كسانى كه پیش از قیام، ایمان نیاورده بودند، سودى ندارد، هر چند كه ایمان به امامان قبل از او داشته باشند.
آنگاه فرمود: خوشا به حال دوستداران قائم ما، كه انتظار ظهور آن حضرت را در حال غیبت او دارند و خوشا به حال اطاعت كنندگان حضرتش در زمان ظهور، دوستان و اولیای خدا هستند، ترس و بیمى برایشان نیست و هیچ گاه محزون و غمناك نمى شوند.(12)
در چهار آیه از سوره ابراهیم به علایم و نشانه هاى آخر الزمان و قیام جهانى حضرت مهدى عجل الله تعالی فرجه الشریف اشاره شده است.
قرآن و روایات متواتره اسلام و كتاب های مقدس آسمانی و نوشته های گروهی از مدعیان نبوت، به الحان گوناگون و تعبیرات مختلف، بشریت را به یك آینده درخشان و عصر مشعشعی نوید و بشارت داده اند كه جهان در آن عصر، روضه رضوان شود و نمونه ای از حیات در بهشت برین در همین جهان تشكیل شود كه گویی جهان، آفرینش نوینی به خود گرفته است.
خداوند در آیه پنج سوره ابراهیم می فرماید: “و ذكرهم بایام الله."(13) و “ایام الله” را به آنها متذكر می شود. از مثنى الحناط، از امام باقر و امام صادق علیه السلام روایت است كه در ذیل این آیه شریفه كه فرمودند: ایام الله، روزهاى خدا، سه روز است، روز قیام قائم، رجعت و روز قیامت.(14)
در آیه 24 سوره ابراهیم آمده است: “الم تركیف ضرب الله مثلأ كلمة طیبة كشجره طیبه اصلها ثابت و فرعها فی السمـاء.” (15)؛ آیا ندیدى چگونه خداوند كلمه طیبه (و گفتار پاكیزه) را به درخت پاكیزه اى تشبیه كرده كه ریشه آن (در زمین) ثابت و شاخه آن در آسمان است.
سلام خثمعى مى گوید: بر امام باقر علیه السلام وارد شدم و پیرامون این آیه شریفه پرسش کردم، حضرت فرمود: سلام بر درخت، محمد و فروع آن على امیرالمؤمنین و میوه آن حسن و حسین، و شاخه آن فاطمه و فروع آن شاخه، امامانى كه از فرزندان فاطمه علیه السلام و برگ هاى آن درخت، شیعیان و دوستداران اهل بیت علیه السلام هستند. (16) به درستى كه حضرت قائم علیه السلام آخرین امام معصوم از فرزندان فاطمه و على علیه السلام است، پس به تحقیق این آیه شریفه شامل و منطبق بر حضرت است.
خداوند در آیه 44 سوره ابراهیم فرموده است: “فیقول الذین ظلموا ربنا اخرنا الى اجل قریب.” (17)؛ آن روز كه ظالمان مى گویند پروردگارا مدت كوتاهى ما را مهلت ده. محمد بن مسلم از امام باقر علیه السلام در تفسیر آیه كریمه روایت نقل مى كند كه حضرت فرمود: مى خواستند (ظالمان و ستمگران) تا خروج حضرت قائم علیه السلام مهلت گیرند.(18)
در آیه 45 این سوره آمده است: “وسكنتم فی مساكن الذین ظلموا انفسهم.” (19)؛ شما نبودید كه در منازل و (كاخ هاى) كسانى كه به خویشتن ستم كردند سكنى گزیدید.
جمعى در محضر امام صادق علیه السلام بودند، سخنى از خانه هاى بنی العباس به میان آمد، مردى گفت: خداوند خرابى آنها را بما بنمایاند، امام صادق علیه السلام فرمود: چنین مگو آنجا مسكن حضرت قائم علیه السلام و اصحابش خواهد شد مگر نشنیده اى كه خداوند مى فرماید: (و سكنتم) تا آخر آیه. (20)
پی نوشت:
1-انعام ، آیه 21
2-المهدی فی القرآن ص 43
3-انعام آیه 40
4-المهدی فی القرآن ص 45 ، 10 نشانه ها مشروحا” ذكر شده مراجعه شود .
5-انعام آیه 44
6- غایه المرام ص 226، تفسیر صافی ج 2 ص173
7-انعام آیه 89
8-الف ) ینابیع الموده ، ص 422 - ب ) غایه المرام ص 226
9-انعام ، آیه 115
10-تفسیر اطیب البیان ج 5 ص 180
11-انعام آیه 158
12- ینابیع الموده ص 422 ، تفسیر برهان ج 1 ص 564، غایه المرام ص 226 ، بحار الانوار ج 1 ص 51
13- ابراهیم آیه 5
14- الف ) ینابیع الموده ص 434 - ب ) غایه المرام ص 736 - ج ) اثبات الهدی ج 7
15- ابراهیم 24
16- شواهد التنزیل ج 1 ص 311
17- ابراهیم 44
18- الف ) اثبات الهدی ج 7 ص 10 - ب ) تفسیر برهان ج 2 ص 321
19- ابراهیم 45
20- الف ) تفسیر برهان ج 2 ص 331 - ب) اثبات الهدی ج 2 ص 100

امام حسین علیه السلام، مدام به فکر جذب نیرو و تربیت و سازندگی بود . و با نامه به شهرهای مختلف و سفرهای خود و با زندگی ساده و انفاق های خود، سعی در جذب و تالیف قلوب و تربیت و پرورش آنان داشت . او دو سال پیش از مردن معاویه، در «منا» ، جمعی بالغ بر هزار نفر از صحابه و تابعان را گرد آورد و تمامی فضایل اهل بیت را به همراه ویژگی های دشمنان آنان، از قرآن بر آنان خواند .آن حضرت در دوره یزید، در سفر خود از مکه به کربلا، از سیاست جذب نیرو چشم نپوشید و افرادی همچون زهیر و حر را جذب نمود .
مهدی علیه السلام فرزند حسین علیه السلام نیز در میان ما و در حال تلاش و نیروسازی است و لحظه ای از این مهم غافل نیست: تربيت ياران يا هدايت جامعه توسط امام زمان در دوران غيبت به دو شكل صورت مي گيرد.
1- هدايت تشريعي: در دوران غيبت به واسطه نايبان آن حضرت كه فقها باشند اين هدايت انجام مي گيرد.
2- هدايت باطني: كه همان دستگيري از راه باطن و هدايت انسان از راه درون است. اين نوع هدايت از آن جهت كه تكويني است، احتياج به حضور حضرت و ملاقات مردم با او ندارد، بلكه با غيبت حضرت نيز امكان پذير است، و تمام كساني كه در آن ها تحوّل و دگرگوني پيدا مي‏شود و از راه درون به حقّ و حقيقت رهنمون مي‏شوند با تصرّفاتي است كه از ناحيه امام زمان (علیه السلام) و به اراده و مشيّت خداوند انجام مي‏پذيرد.

حاصل کلام، یادآوری درسی برای شیعیان و منتظران ظهور امام عصر (عجل‌الله‌تعالی فرجه‌الشریف) بود که باید واقعة عاشورا را پیش روی خود قرارداده و با دقت و بصیرت، آن را تحلیل کنند و از آن عبرت بگیرند.
در اینجا ذکر چند نکتة اساسی لازم است:
همه ما آرزوی یاری آن وجود مقدس را داریم؛ ولی باید بدانیم که شرط اساسی در یاری نمودن ایشان، داشتن احساس مسئولیت است. همة ما در قبال امام زمان خود، موظف و مسئولیم (و کان عهد الله مسئولا)؛ پس باید به صورت جدی تأمل کنیم و به وجدان خود پاسخ دهیم که چرا امام ما غائب است؟
اشکال ما این است که به دوران غیبت با تمام سختی‌هایش، خو گرفته‌ایم؛ زیرا به قول معروف، «بنی آدم، بنی عادت است»! در این زمان به دنیا آمده‌ایم و به شرائط آن عادت کرده‌ایم و گمان می‌کنیم که سیر زندگی، همیشه همین خواهد بود. اشکال دیگر ما این است که باور نداریم غیبت امام عصر (عجل‌الله‌تعالی فرجه‌الشریف) و فراق از او، مصیبت است؛ حتی بعضی می‌گویند: «مصلحت این است»! آیا عقل سلیم باور می‌کند که غیبت امام معصوم، به صلاح ما باشد؟! اگر به صلاح ماست، چرا امام صادق (علیه‌السلام) در حالی که هنوز غیبتی واقع نشده بود، در عزای آن، زانوی غم در بغل می‌گرفت و هم‌چون مادری داغ‌دیده، آشفته و جگر‌سوخته می‌گریید و می‌فرمود: «آقای من! غیبت تو، خواب از دیدگانم ربوده و زمین را بر من تنگ کرده و آسایش دلم را به هم زده است…»
پس، بر ماست که این مصیبت را درک کنیم و بدانیم که هر لحظة دوران غیبت، خسارت است (ان الانسان لفی خسر) و بی تردید، مسبب آن هم، خود ما هستیم. (الغیبة منا)؛ ما امام خود را به واسطة غفلتمان، در چاه غیبت انداخته¬ایم و چاره¬اش هم به دست خود ماست (ان الله لایغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بانفسهم).
پس باید چاره¬جویی کنیم و در این مسیر، نخست، باید تصور آن که ظهور، مربوط به آینده‌های دور و بعید است، از سر بیرون کنیم؛ چون این اعتقاد کافران است: «انهم یرونه بعیدا و نراه قریبا» و در نتیجة این تصور غلط، مسئله به خدا واگذار، و از منتظران، سلب مسئولیت می‌شود. در این صورت، همه نسبت به مسئلة ظهور، بی¬تفاوت و بی¬تحرک خواهند شد.
امروز همة ما باید متوجه باشیم که در چه دوران حسّاس و سرنوشت‌سازی به سر می‌بریم؛ در زمان امامی که همة انبیاء و اوصیاء، آرزوی دیدن او را و بلکه آرزوی خدمت به او را داشتند؛ حتی جد بزرگوار او، امام صادق (علیه‌السلام) فرمودند: «به خدا سوگند؛ اگر زمان ظهور را درک می‌کردم، جانم را فدای صاحب الامر، می‌نمودم».
باید بدانیم کسانی می‌توانند در ردیف یاران آن حضرت، واقع شوند که در راه زمینه¬سازی ظهور او، جهاد و تلاش نمایند؛ چرا که امام صادق (علیه‌السلام) فرموده‌اند: «الا انهم انصار المهدی یوطئون له سلطانه»؛ «آگاه باشید! یاران مهدی، زمینه‌ساز سلطنت جهانی او هستند» و کیفیت این زمینه¬سازی را هم، در ضمن داستان قوم بنی اسرائیل، این‌گونه به ما تعلیم فرموده‌اند: «چون عذاب بر بنی¬اسرائیل، طولانی شد، تا چهل روز در پیشگاه الهی ضجه زدند. پس خدای تعالی به حضرت موسی (علیه‌السلام) دستور فرمود که بنی‌اسرائیل را از دست فرعون، نجات دهد؛ در نتیجه از صد و هفتاد سالی که به فرج حضرت موسی (علیه‌السلام) باقی مانده بود، صرف نظر شد.اگر شما هم، این چنین عمل کنید، خدا فرج ما را می‌رساند؛ ولی اگر دست روی دست بگذارید و دعا نکنید، زمانی فرج می‌رسد که کار به نهایت خود رسیده باشد».
و اما چارة اصلی و کلیدی که درِ بستة غیبت را به سرعت باز می‌کند، توصیه‌ای است که خود امام زمان (عجل‌الله‌تعالی فرجه‌الشریف)، بیش از هزار سال پیش، در نامه به شیخ مفید فرمودند: «اگر شیعیان ما-که خداوند، توفیق طاعت خویش را به ایشان دهد- در وفا به عهدی که با ما دارند، یکپارچه می‌شدند [و ما را یاری می‌کردند]، هرگز از میمنت دیدار ما محروم نمی‌گشتند[و ظهور ما به تأخیر نمی‌افتاد] و سعادت حضور در محضر ما، با معرفتی حقیقی، به سرعت نصیبشان می‌شد».
شاید یکی از اشکالات دیگر ما، این باشد که تصور درستی از یاری نمودن امام عصر (عجل‌الله‌تعالی فرجه‌الشریف) نداریم. در طول تاریخ، عده‌ای در کاشان یا حله و سبزوار بودند که در بامدادِ هر روز با نیت یاری امام زمان (عجل‌الله‌تعالی فرجه‌الشریف)، با اسب‌های زین‌کرده و شمشیرهای برهنه از دروازة شهر، خارج می‌شدند و به این شکل، انتظار خود را نشان می‌دادند. حتی سلاطین صفوی برای آن که آمادگی خود را در همراهی امام زمان (علیه‌السلام) اثبات کنند، همیشه در کاخ‌های خود، دو اسب با زین و افسار مجلل و مجهز داشتند.
امروز هم به اشکال دیگری، در مسئلة آمادگی برای ظهور، قشری برخورد می‌شود. هرچند این ¬اعمال، حاکی از داشتن روحیة انتظار و فی نفسه ارزشمند است؛ ولی معنای صحیح آمادگی و نصرت آن حضرت در زمان غیبت، این است که مقتضیات ظهور را ایجاد کنیم و موانع را از سر راه برداریم. این اقتضائات، همان ایجاد یکپارچگی و ارادة عمومی در توجه به آن حضرت و نیازمندی به آن وجود پربرکت و درخواست جدی و دعا برای ظهور آن امام است؛ و این امر با معرفی آن وجود مقدس، به جهانیان و تبلیغ و ترویج‌ فرهنگ سازندة انتظار، محقق خواهد شد.
پس، همة ما باید در نهضتی فراگیر، برای ظهور آن امام غریب، تلاش کنیم؛ چرا که امام کاظم (علیه‌السلام) فرمود: «هو الطرید الورید الغریب الغائب عن اهله».
به راستی آیا وقت آن نرسیده است که محبوب دلمان را از غربت و مظلومیت در آوریم؟ آیا کسی هست که امام طرد شده و تنهای خود را یاری کند؟ آیا مردان غیر¬تمندی هستند که از حرم و فرزند رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) دفاع کند؟ (هل من ذاب یذب عن حرم رسول الله؟) آیا آزادمرد موحدی هست که مانند حرّ، دلش از خوف خدا و قیامت بلرزد و امام مظلوم خود را یای کند؟ (هل من موحد یخاف فینا؟)
ای کاش با داستان بنی اسرائیل به خودمان می‌آمدیم. ‌ای کاش از ندامت و شرمندگی برادران یوسف (علیه‌السلام) عبرتی می‌گرفتیم که: «لقد کان فی قصصهم عبرة لاولی الالباب». ای کاش به جهت غفلت از امام عصرمان، توبه می‌کردیم و به محضر عزیزش عرضه می‌داشتیم: «یا ایها العزیز مسنا واهلنا الضر و جئنا ببضائة مزجاة فاوف لنا الکیل و تصدق علینا ان الله یجزی المتصدقین».

با وجود تمام مشترکات و تشابهاتی که بین یاران امام حسین (علیه‌السلام) و حضرت بقیت‌الله (عجل‌الله‌تعالی فرجه‌الشریف) وجود دارد؛ ولی اصحاب حضرت حجت‌بن‌الحسن (عجل‌الله‌تعالی فرجه‌الشریف) امتیازاتی دارند که هر انسان با بصیرتی را طامع می‌سازد تا خود را در زمرة آنان قرار دهد.

1. شواهدی از آیات
آیات متعددی از قرآن، به اصحاب حضرت بقیت‌الله (عجل‌الله‌تعالی فرجه‌الشریف) تأویل شده، که از جملة آن‌ها، آیات شریفة ذیل است:
 «ذلِکَ الْکِتابُ لا رَیْبَ فِیهِ هُدىً لِلْمُتَّقِین‏ الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْب‏230»
امام باقر (علیه‌السلام) در رابطه با این آیه می‌فرمایند: «خوشا به حال صابرین در غیبتش؛ خوشا به حال ثابتین در محبت او؛ این‌ها کسانی هستند که خدای تعالی در کتابش، آنان را این‌گونه وصف فرموده: ذلک الکتاب…»
 «وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضى‏ لَهُمْ وَ لَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً»231.
در تفسیر این آیه از امام صادق (علیه‌السلام) روایت شده است: «کسانی که خدا آن‌ها را خلیفه می‌کند، قائم (عجل‌الله‌تعالی فرجه‌الشریف) و اصحاب اویند».
 «وَ نُرِیدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِینَ اسْتُضْعِفُوا فِی الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثِینَ»232.
در روایات متعددی از خاندان عصمت (علیهم‌السلام)، این آیه در شأن امام عصر (عجل‌الله‌تعالی فرجه‌الشریف) و اصحاب ایشان، تفسیر شده است.
 «یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا مَنْ یَرْتَدَّ مِنْکُمْ عَنْ دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللَّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَ یُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْکافِرِینَ یُجاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ لا یَخافُونَ لَوْمَةَ لائِم‏»233.
امام صادق (علیه‌السلام) در تفسیر این آیه می‌فرمایند: «اگر همة مردم بمیرند، خداوند، یاران او را خواهد آورد؛ آن‌ها کسانی هستند که خداوند، در این آیه، توصیف آن‌ها را فرموده است».
 «وَ لَئِنْ أَخَّرْنا عَنْهُمُ الْعَذابَ إِلى‏ أُمَّةٍ مَعْدُودَة»234.
از امیرالمومنین (علیه‌السلام) نقل شده که: «امت معدوده، 313 نفر اصحاب قائمند».
 «وَ لَقَدْ کَتَبْنا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصَّالِحُون‏»235.
در تفسیر علی بن ابراهیم، در ذیل این آیه آمده است: «عبادی الصالحون، قائم (عجل‌الله‌تعالی فرجه‌الشریف) و اصحاب او هستند».
 «وَ لَمَنِ انْتَصَرَ بَعْدَ ظُلْمِهِ فَأُولئِکَ ما عَلَیْهِمْ مِنْ سَبِیل‏»236
امام باقر (علیه‌السلام)، در مورد این آیه می‌فرمایند: «یاری شدگان، قائم (عجل‌الله‌تعالی فرجه‌الشریف) و اصحاب او هستند؛ پس کسی بر ایشان، تسلط نمی‌یابد».
 «الَّذِینَ إِنْ مَکَّنَّاهُمْ فِی الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّکاةَ وَ أَمَرُوا بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ وَ لِلَّهِ عاقِبَةُ الْأُمُور237».
امام باقر (علیه‌السلام) در تفسیر این آیه فرموده‌اند: «خدای تعالی، مشرق و مغرب زمین را تحت سلطة مهدی (عجل‌الله‌تعالی فرجه‌الشریف) و یاران او قرار می‌دهد و به وسیلة آن‌ها، دین را غالب و همة بدعت‌ها و باطل‌ها را نابود می‌سازد؛ هم‌چنان که اشقیا، حق را از بین برده بودند. و آن‌ها به معروف، امر، و از منکر، نهی می‌کنند».

2. شواهدی از روایات
در فضیلت و امتیاز یاران حضرت بقیة الله (عجل‌الله‌تعالی فرجه‌الشریف) همین بس که در روایات متعدد، آن‌ها به عنوان بهترین افراد زمان خود، معرفی شده‌اند.
برای مثال، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) می‌فرمایند: «والاترین مردم، از نظر یقین، قومی در آخر الزمان هستند که پیامبر را درک نکرده‌اند و حجت خدا از آن‌ها مخفی شده است و آن‌ها به مرکب سیاه، روی کاغذ سفید ایمان آورده‌اند». ایشان در روایتی دیگر می‌فرمایند: «اولئک رفقائی و اکرم امتی»؛ «ایشان همراهان و گرامی‌ترینِ امت من هستند».
هم‌چنین، امام سجاد (علیه‌السلام) فرموده‌اند: «ان اهل زمان غیبته و القائلین بامامته و المنتظرین لظهوره، افضل من اهل کل زمان»؛ «مردم زمان غیبت که معتقد به امامت امام خود و منتظر ظهور او هستند، از مردم تمام زمان‌ها، برترند». و باز، در روایت دیگری از آن حضرت آمده است: «من ثبت علی مولاتنا فی غیبة قائمنا اعطاه الله عزوجل اجر الف شهید من شهداء بدر و احد»؛ «خداوند به کسی که بر ولایت قائم (عجل‌الله‌تعالی فرجه‌الشریف) در دوران غیبتش، پایدار بماند».
منقول است که روزی پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) در جمع اصحابشان فرمودند: «ای کاش برادرانم را ملاقات می‌کردم». عمر و ابوبکر گفتند: «آیا ما برادران شما نیستیم، در حالی که به شما ایمان آورده¬ایم و همراهتان مهاجرت کرده‌ایم؟» حضرت، مجدداً کلام خود را تکرار کردند و بعد فرمودند: «شما اصحاب من هستید؛ ولی برادران من، کسانی هستند که بعد از شما خواهند آمد. آن‌ها با آن‌که مرا نمی‌بینند، به من ایمان می‌آورند، مرا دوست می‌دارند و یاری و تصدیقم می‌نمایند، فیالیتنی قد لقیت اخوانی».
یاران امام عصر (عجل‌الله‌تعالی فرجه‌الشریف)، کسانی هستند که به فرمودة امام صادق (علیه‌السلام)، امامشان این‌گونه آنان را مورد خطاب قرار می‌دهد: «یا معاشر نقبائی واهل خاصتی و من ادخر¬هم الله لنصرتی قبل ظهوری علی وجه الارض…»؛ «‌ای فرماندهان! ‌ای نزدیکان من! ‌ای کسانی که خدا، آن‌ها را برای یاری¬ من در زمین ذخیره کرده بود….».

قیام امام حسین علیه السلام و نهضت حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در برخی عناصر، مشترک و در برخی شاخصه های دیگر، متفاوت هستند. از نقاط اشتراک این دو قیام، رهبری آن هاست که در هر دو، بر عهدة امام معصوم است. هدف واحد آنان نیز –حاکمیت دین خدا - از دیگر نقاط اشتراکشان است.

از نکات اختلافی آن ها نیز، می توان به این مسأله اشاره کرد که قیام امام حسین علیه السلام به حسب ظاهر، به پیروزی نرسید؛ اما قیام امام زمان(عج) به پیروزی خواهد رسید. هم چنین، تفاوت دیگر این دو قیام، زمان وقوع آن ها است؛ به این معنا که قیام امام حسین علیه السلام شکل گرفته، اما قیام امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف هنوز آغاز نگشته است.

در این نوشتار، به یکی از نقاط مهم اشتراک قیام امام حسین علیه السلام و امام زمان علیه السلام، یعنی ویژگی های مشترک یاران این دو امام همام، خواهیم پرداخت.
برخی از صفات و ویژگی های مشترک

1. خداجویی: خداجویی و معنویت گرایی، یکی از ویژگی های مشترک یاران امام حسین علیه السلام و امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف است. از والاترین و زلال ترین حالات آدمی، عشق به کمال مطلق و معبود حقیقی است که پیشوایان الهی، در بالاترین درجه از این مقام، بوده اند.[1]

سراسر صحنه های کربلا را شعار «رضی الله رضانا اهل بیت»[2] فرا گرفته بود و امام و یاران او، از همه چیز بریده و به حق پیوسته بودند. امام حسین علیه السلام در هنگام خروج از مدینه، با خواندن خطبه ای، هرگونه قدرت طلبی را از سوی خویش رد کرد و از تسلیم شدن در برابر قضای الهی سخن گفت. چنانچه فرمود: «پروردگارا! من به رضای تو، راضی و نسبت به امر تو، تسلیم هستم و در مقابل قضای تو، صبر خواهم نمود».[3]

این خصوصیت، در یاران و اهل بیت او نیز مشاهده می شد. برای مثال، حضرت زینب علیها السلام پس از حضور در کنار جسد قطعه قطعة امام حسین علیه السلام عرضه داشت: «خدایا این قربانی را از ما بپذیر»[4] .در زیارت نامة هانی ابن عروه نیز آمده است:«… ای کسی که جان خویش را در راه رضای خدا فدا کردی».[5]

خدا محوری و معنویت یاران امام، در شب عاشورا جلوة خاصی به خود گرفت؛ به گونه ای که صدای عبادت و نیایش و نماز شب آنان در خیمه ها پیچیده بود.

خداجویی و توحید، سرلوحة عقاید یاران مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز هست. آنان، خدا را به شایستگی شناخته و همة وجودشان، غرق جلوة نور ایزدی است. چنانچه امام صادق علیه السلام دربارة آنان فرموده است: « [آنان مردانی هستند که] گویا دلشان نور باران است؛ از ناخشنودی پروردگارشان هراس دارند و برای کسب توفیق شهادت، دعا می کنند».[6] امیرالمؤمنین، علی علیه السلام نیز یاران مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف را گنج هایی آکنده از معرفت خدا می داند.[7]

2. ولایت مداری: یاران امام حسین علیه السلام، ولایت مداری خویش را به روشنی، به نمایش گذاشتند. با آن که امام، بیعت خویش را از آنان برداشته بود، اما وفادارانه در صحنه ماندند و عهد خویش را نشکستند. عمر و بن قرظه، در هنگام اقامة نماز ظهر، خود را در برابر شمشیرها و تیرهای دشمنان قرار داد تا به امام آسیبی نرسد و آن گاه که از شدت جراحات به روی زمین افتاد، رو به رو امام کرد و پرسید:«ای پسر پیامبر! آیا وفا کردم؟» امام فرمود: «آری! تو در بهشت، پیش روی منی و زودتر به بهشت می رسی. سلام مرا به پیامبر برسان».[8]

وقتی حبیب بن مظاهر در لحظات آخر عمر مسلم بن عوسجه، به کنار او آمد و به او بشارت بهشت داد، مسلم به او توصیه نمود که دست از امام برندارد تا در راه او کشته شود.[9]

حضرت اباالفضل علیه السلام، ستارة درخشان آسمان ادب و وفاداری، در شب عاشورا خطاب به امام حسین علیه السلام عرضه داشت: «به خدا سوگند؛ هرگز از تو جدا نمی شویم. جانمان فدای جانت باد. با دست ها و چهره های خون آلود از تو حمایت می کنیم و اگر کشته شویم، به عهد خویش و آن چه بر عهدة ماست وفا کرده ایم».[10]

یاران امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز- که عاشق امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف هستند- به فرمودة پیامبر اکرم صل الله علیه و آله و سلم ، در پیروی از مولای خود، تلاش گر و کوشا هستند.[11] عشق و علاقة قلبی آنان به حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف، آنان را به بسان پروانه ای که به گرد شمع می گردد، فرمان بر و مطیع می کند. چنانچه در روایتی آمده است:«[آنان] برای تبرک، دست بر زین مرکب امام می سایند و بر گردِ امام می چرخند و با جان و دل، او را در جنگ ها یاری می کنند».[12]

3. شجاعت: شجاعت عاشوراییان، ریشه در اعتقاد و باورهای آنان داشت؛ چراکه آنان، به شوق و عشقِ شهادت می جنگیدند، از مرگ، هراسی نداشتند و در برابر دشمن، سستی نشان نمی دادند. آنان یاران امامی بودند که مرگ در راه خدا را عزت می دانست.

رشادتی که حضرت اباالفضل، مسلم بن عقیل، قاسم و دیگران از خود به نمایش گذاشتند، بیانگر آن است که آنان از شجاع ترین انسان ها بودند. شجاعت آنان به گونه ای بود که حتی سران سپاه دشمن، آنان را این گونه توصیف می کنند: «کسانی بر ما تاختند که پنجه هایشان بر قبضة شمشیرها بود. آنان هم چون شیرانِ خشمگین، بر سواران ما تاختند و آنان را در چپ و راست، تار و مار کردند و خود را در کام مرگ افکندند»[13].

اهل بیت امام نیز به رغم آن که پس از شهادت مردان، به اسارت درآمدند، در برابر دشمن تسلیم نشدند و به گونه ای رفتار کردند که دشمنان را مستأصل نمودند. ابهت و شجاعت حضرت زینب علیها السلام در هنگام گفتگو با ابن زیاد، به حدی بود که وی از ایشان با عنوان «زن متکبر» یاد کرد.

یاران مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز مردمانی دلیر و جنگاورند. عشق به خدا و امام، به آنان قوت بخشیده است؛ دل هایی چون پولاد دارند و از انبوه دشمن نمی هراسند. امام باقر علیه السلام در توصیف شجاعت یاران مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف فرمود: «گویا آنان را می نگرم؛ سیصد و اندی مرد که بر بلندای نجف کوفه ایستاده اند و دل هایی چون پولاد دارند. ترس، از هر سو، به دل های دشمنانشان، سایه افکنده است. در سوارکاری و تیراندازی بی نظیر هستند. در میدان رزم، نشان شجاعت بر تن دارند و چون یاران پیامبر صل الله علیه و آله و سلم در جنگ بدر، نشان ویژه بر سر نهاده اند».[14]

4. ایثار: ایثار به معنای فداکاری و تقدیم دیگران بر خود است. در کربلا، ایثار و فداکاری، به اوج خود رسید. اصحاب امام تا زنده بودند، به احترام خاندان نبوت، نگذاشتند کسی از بنی هاشم به میدان برود. بنی هاشم نیز تا زنده بودند، نگذاشتند گزندی به امام حسین علیه السلام برسد و امام علیه السلام نیز جان خویش را فدای دین کرد.

شب عاشورا پس از آن که امام، بیعت را از یاران خود برداشت، هر کدام از آنان، به شیوه ای اعلام فداکاری کردند و گفتند: « پس از تو، زندگی را نمی خواهیم و خود را فدای تو می کنیم».[15]

هنگام نماز ظهر، برخی از اصحاب، خویش را سپر تیرهای دشمن کردند تا امام، نماز خود را بخواند. عباس علیه السلام، با لب تشنه وارد فرات شد؛ اما به یاد تشنگی امام حسین علیه السلام آب ننوشید. زینب علیها السلام، پس از شهادت امام حسین علیه السلام، جان خویش را سپر بلای امام سجاد علیه السلام، قرار می داد و … این صحنه ها و ده ها صحنة دیگر که یکی از دیگری، زیباتر و پرافتخارتر است، در طول تاریخ، الفبای ایثار را به آزادگان آموخته است.

ایثار، از ویژگی های بارز یاران مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز هست. وحدت مقصد و خلوص نیت، دل های آنان را به هم پیوند داده و یار و غمخوار یک دیگر ساخته است. آنان برای دفاع از امام، خود را به رنج می افکنند و در بهره گیری از زیبایی های زندگی، دیگران را بر خود، مقدم می دارند.

امام باقر علیه السلام می فرمایند: «در زمان قیام قائم، دوران رفاقت فرا می رسد. مردم به سراغ مالِ برادرانِ خود رفته و حاجت خویش بر می گیرند و هیچ کس، آنان را منع نمی کند». در روایات، از یاران امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف، تعبیر به «رفقا» شده که به معنای دوستان هم دل و هم راز است. دوستی آنان چنان محکم است که: «گویا یک پدر و مادر، آنان را پرورانده اند؛ زیرا دل های آنان، از محبت و خیرخواهی به یک دیگر، آکنده است».[16]

1 . پیام عاشورا، جواد محدثی، ص121.

2 . لهوف، سیدبن طاووس، ص60.

3 . سخنان حسین بن علی، محمدصادق نجمی،ص332.

4 . حیاة الامام الحسین علیه السلام، ج2، ص301.

5 . مفاتیح الجنان، زیارت حضرت مسلم، ص403.

6. بحارالانوار، ج52، ص308.

7 . ینابیع الموده، ص449.

8 . اعیان الشیعه، ج1، ص605.

9 . مقتل خوارزمی، ج2، ص15.

10 . وقعة الطف، ص199.

11 . کتاب الغیبه، نعمانی، ص316.

12 . بحارالانوار، ج52، ص308.

1. عنصر شجاعت، خلیل کمره ای، ج1،ص20.

2 . بحارالانوار، ج52، ص310.

3 . فرهنگ عاشورا، ص65.

4. ینابیع الموده، ص432.