خطر شایعات
خطر شایعات و گسترش اخبار نادرست در جامعه
* 1- اول این که پای هر سختی ننشینیم. به هر سخنی گوش ندهیم. چند آیه در این خصوص داریم. «إِذَا سَمِعْتُمْ آیَاتِ اللَّـهِ یُکْفَرُ بِهَا وَیُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلَا تَقْعُدُوا» (نساء/140) در جلسهای نشستهاید، میبینید که «آیَاتِ اللَّـهِ» یعنی نشانههای خدا، احکام خدا، مردان خدا، مسخره میشوند، «فَلَا تَقْعُدُوا» حق ندارید در آن جلسه بنشینید. آیهی قرآن است. «حَتَّىٰ یَخُوضُوا فِی حَدِیثٍ غَیْرِهِ» جلسه را باید ترک کنید. نمیشود در یک جلسهای بنشینم و هر حرفی را گوش بدهم. اگر میبینید آیات خدا تحقیر میشود، نشستن در آن جلسه ممنوع است. این یک آیه!
آیهی دیگر! «إِن جَاءَکُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ» بحث امشب خیلی قرآنی است. یعنی در بیست و پنج دقیقه، بیست و پنج آیه، سی و چهل آیه، میشنوید، من روان میگویم، خواسته باشم آیه را بنویسم، ترجمه کنم، تفسیر کنم، یکی دو آیه بیشتر نمیرسیم. میخواهم فهرستوار بگویم. قرآن میفرماید: «إِن جَاءَکُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَیَّنُوا» (حجرات/6) اگر فاسق خبری را آورد، گوش ندهید، تحقیق کنید. آیهی دیگر! «وَمِنَ النَّاسِ مَن یُعْجِبُکَ قَوْلُهُ» (بقره/205) بعضی از مردم حرف که میزنند، «یُعْجِبُکَ» تو که پیغمبر هم هستی، «یُعْجِب» به عجب درمیآیی! تعجب میکنی! عجب!!! خیلی قشنگ صحبت میکند. خیلی عالی حرف میزند. اما خیلی نامرد است. بیانش خوب است، اما جنسش جلب است. «وَهُوَ أَلَدُّ الْخِصَامِ»
آیه چهارم: «یُوحِی بَعْضُهُمْ إِلَىٰ بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ» (انعام/112) بعضیها حرف که میزنند، طلایی حرف میزنند، ما در فارسی میگوییم: فلان حرف را باید با آب طلا نوشت. اما «وَلِتَصْغَىٰ إِلَیْهِ أَفْئِدَةُ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ» (انعام/113) حرفهایشان زیبا است، اما باطل است. مثل گل زیبایی است که ریشهاش در پهن است. پس به هر حرفی گوش ندهیم. البته قرآن یک آیه دارد که اگر اهل تشخیص هستید، به هر حرفی گوش بدهید. ببینید اگر برقکش هستید، دست به هر سیمی بزنید، اما اگر برقکش نیستید، دست به هر سیمی نزنید. اگر با جاده آشنا هستید، ماشینتان سالم است، اگر شب هم میخواهید بروید، بروید. اما اگر جاده را نمیشناسید، به ماشین هم اطمینان ندارید، شب حرکت نکنید. قرآن میفرماید: «فَبَشِّرْ عِبَادِ» یعنی بشارت بده، «عِبَادِ» بندگان من را بشارت بده. میگوییم: عباد چه کسانی هستند؟ میگوید: «الَّذِینَ» بندگان من کسانی هستند که «یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ» (زمر/17و18) این آیهی قرآن است. یعنی بندهی خوب خدا کسی است که حرفها را بشنود و بهترینش را انتخاب کند. خوب حالا این اول باید «عِبَاد» باشد. یعنی بندهی خدا باشد، نه بندهی هوس. چون اگر انسان بندهی هوس باشد، هر حرفی را که با هوسش جور در میآید، میپذیرد. ببینید مثل اینکه میگویم، دستت را به طناب بگیر، خودت را در دریا بینداز! اگر دستت به طناب بود، موج تکانت نمیدهد، چون دستت به طناب است. بچهات را تاببازی میبری، میگویی: این دو طناب را بگیر، هر چه میخواهی حرکت کن. دستت نباش اول ما باید بندهی خدا باشیم. نه بندهی نفس، نه بندهی شهوت، نه بندهی پول! کسی که بندهی پول است، هر کجا که به او پول بدهند، همانجا را امضاء میکند. این «عِبَادِ» نشده است. اگر بندهی خدا شدی، یعنی گول نمیخوردی، حالا حق داری که حرفها را خوب گوش بدهی، هر کدام که «أَحْسَنَ» و بهتر است را پیروی کنی. وگرنه یک جوان هر دختری را که ببیند، میگوید: این دختر خوب است. فقط خوشگل باشد، میگوید: خوب است. این چون هنوز بندهی خدا نشده است. این دختر کجا غذا خورده است، کجا تربیت شده است، چه افکاری دارد، چه اخلاقی دارد، چه رفتاری دارد، چه منش و روشی دارد؟ پس ببینید، اول باید بنده باشیم، دوم باید قدرت انتخاب احسن را داشته باشیم، سوم باید «یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ» نه «یَسْتَمِعُونَ الْقَائلَ» نگاه نکنیم که چه کسی گفت، نگاه کنیم که حرف چیست؟ خوب پس راه اول که بیش از یک دقیقه شد…سخنی گوش ندهیم.