منتــــــظر طلـــــــــــوع

عوالم انسانی

به طور اجمال انسان را سه عالم است: عالم جسم، كه ناسوت اوست، و عالم خيال كه عالم برزخ و مثال اوست، و عالم عقل كه جبروت اوست.

بدن و جسم انسان= ناسوت انسان
قوه خیال انسان= عالم برزخ و مثال انسان
قوه عاقله انسان= عالم جبروت انسان

انسان در قوه خیال خود که عالم برزخ او باشد از ملکوت ( قوه خیال ) و جبروت (قوه عاقله) خود تاثیر میپذیرد.
دقت کنید در کار قوه خیال خود میبینید که گاهی ادراکات حواس پنج گانه را صورتگری میکند و گاهی مفاهیم کلی قوه عاقله را ترسیم مینماید. اولی متاثر شدن از ناسوت است و دومی متاثر شدن از جبروت.
جبروت انسان که همان قوه عقل او باشد مانند آینه ای است دو رو می باشد. این آیه رويى به اين سوى و رويى به آن سوى دارد و از هر دو آگاه می شود. يعنى هر دو عالم مدرك و معلوم او مى‏گردد، بدون اينكه هيچ معلوم و مدركى از مقام خود تجافى كند .

یعنی انسان از یک درخت و سنگ و خانه و … آگاه میشود بدون اینکه درخت و یا سنگ و خانه وارد انسان شود و از جای خویش در جهان خارج حرکتی کند.
و همچنین انسان میتواند از عوالم مافوق هم باخبر شود و با ملائکه محشور شود بدون اینکه ملائکه و حقایق ماورایی از جای خود حرکتی کنند.

و اين سرمايه حشر با عوالم سه‏ گانه ناسوت و مثال (كه برزخ است) و ملكوت عالم را انسان نيز واجد است
كه با هر عالمى از وجود خود به عالمى انس مى‏گيرد و ارتباط پيدا مى‏كند.
حافظ گويد:

اى دل به كوى دوست گذارى نمى‏كنى‏ اسباب جمع دارى و كارى نمی کنى‏

انسان سرمایه ای دارد که میتواند با این سرمایه با همه عالم محشور شود از ملکوت عالم با خبر گردد.
گمان نشود اين مقام مربوط به نبى يا وصى است كه اولا حضرت مريم سلام اللّه عليها هيچ يك از اين دو نبود در عین حال در قران امده است که (فتمثل لها بشرا سویا) حضرت مریم درست است که نبی و وصی نبود اما ولىّ بود و ثانيا حق جلّ و علا فرمود:
أَ وَ لَمْ يَنْظُرُوا فِي مَلَكُوتِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ. (اعراف:185)
_______________________
ممدالهمم_در_شرح_فصوص_الحکم
حضرت علامه حسن زاده آملی حفظه الله